Մարդը ջուրն օգտագործում է իր առօրյա կյանքում, ինչպես նաև դաշտերը, այգիները և բանջարանոցները ջրելու համար: Շատ ջուր է անհրաժեշտ գործարաններին ու ֆաբրիկաներին: Ծովերի ու գետերի ջուրն օգտագործվում է նավարկության և ձկնորսության համար:
Ջուրը կյանքի աղբյուր է: Առանց ջրի Երկրի վրա կյանք չի կարող լինել:
Բնության մեջ ջուրը գտնվում է հեղուկ (սովորական ջուր), պինդ (սառույց, ձյուն, կարկուտ) և գազային (գոլորշի) վիճակներում: Հեղուկ վիճակում մաքուր ջուրն անգույն է, անհամ, անհոտ, թափանցիկ և հոսուն: Շատ նյութեր ջրում լավ են լուծվում:
Երկրի վրա գտնվող ջուրն արևի և քամու օգնությամբ շարունակ «ճանապարհորդում է»: Այժմ պարզենք, թե ինչպես է դա տեղի ունենում: Արևը տաքացնում է օվկիանոսների, ծովերի, գետերի, լճերի և ցամաքի մակերևույթը: Այդտեղից ջուրը գոլորշիանում է ևբարձրանում վեր, մեծ բարձրությունների վրա այն վերածվում է մանր կաթիլների կամ սառցաբյուրեղների, որոնցից առաջանում են ամպեր: Ամպերից էլ ջուրը անձրևի կամ ձյան տեսքով թափվում է ցած: Ցամաքի վրա այդ ջրի մի մասը հոսում է դեպի գետերն ու լճերը, մյուս մասը ներծծվում է հողի մեջ: Ներծծված ջուրը մասամբ նորից դուրս է գալիս Երկրի մակերես՝ աղբյուրների տեսքով և սկզբնավորում առվակներ ու գետեր: Գետերը հոսում են դեպի ծովերն ու օվկիանոսները: Եվ այդպես շարունակ’ ջուրը շրջապտույտ է կատարում ։
Ջուրը բնության մեջ ամենատարածված նյութն է: Դու արդեն գիտես, որ երկրագնդի մակերեսի մեծ մասը ծածկված Է ջրով: Երկրի վրա դժվար Է գտնել որևէ վայր, որտեղ ջուր չլինի: Ջուրն ամենուր է’ օվկիանոսում ու ծովում, գետում ու լճում, գետնի տակ ու հողում: Ջուր կա նույնիսկ առաջին հայացքից անջուր թվացող անապատում: Շատ ջուր կա օդում (ամպ, մառախուղ, գոլորշի, անձրև, ձյուն): Շատ ջուր կա նաև կենդանի օրգանիզմներում’ ամեն մի բույսի, կենդանու, մարդու մեջ: Առանց ջրի բուսական և կենդանական աշխարհն ամբողջությամբ կոչնչանար, այսքան գեղեցիկ մեր մոլորակը կվերածվեր անկենդան երկնային մարմնի, ինչպիսին, ասենք. Լուսինն է: Առանց ջրի մարդը կարոդ է ապրել մի քանի օր միայն:
Մարդը ջուրն օգտագործում է իր առօրյա կյանքում, ինչպես նաև դաշտերը, այգիները և բանջարանոցները ջրելու համար: Շատ ջուր է անհրաժեշտ գործարաններին ու ֆաբրիկաներին: Ծովերի ու գետերի ջուրն օգտագործվում է նավարկության և ձկնորսության համար:
Ջուրը կյանքի աղբյուր է: Առանց ջրի Երկրի վրա կյանք չի կարող լինել:
Բնության մեջ ջուրը գտնվում է հեղուկ (սովորական ջուր), պինդ (սառույց, ձյուն, կարկուտ) և գազային (գոլորշի) վիճակներում: Հեղուկ վիճակում մաքուր ջուրն անգույն է, անհամ, անհոտ, թափանցիկ և հոսուն: Շատ նյութեր ջրում լավ են լուծվում:
Երկրի վրա գտնվող ջուրն արևի և քամու օգնությամբ շարունակ «ճանապարհորդում է»: Այժմ պարզենք, թե ինչպես է դա տեղի ունենում: Արևը տաքացնում է օվկիանոսների, ծովերի, գետերի, լճերի և ցամաքի մակերևույթը: Այդտեղից ջուրը գոլորշիանում է ևբարձրանում վեր, մեծ բարձրությունների վրա այն վերածվում է մանր կաթիլների կամ սառցաբյուրեղների, որոնցից առաջանում են ամպեր: Ամպերից էլ ջուրը անձրևի կամ ձյան տեսքով թափվում է ցած: Ցամաքի վրա այդ ջրի մի մասը հոսում է դեպի գետերն ու լճերը, մյուս մասը ներծծվում է հողի մեջ: Ներծծված ջուրը մասամբ նորից դուրս է գալիս Երկրի մակերես՝ աղբյուրների տեսքով և սկզբնավորում առվակներ ու գետեր: Գետերը հոսում են դեպի ծովերն ու օվկիանոսները: Եվ այդպես շարունակ’ ջուրը շրջապտույտ է կատարում ։
Анна Михайловна вошла в класс, где её ученики говорили о профессиях.
— Мне хочется сейчас рассказать вам сказку, — сказала учительница.
И Анна Михайловна рассказала:
«По небу плыло облачко. Увидел его машинист и улыбнулся. Облачко очень похоже на паровозный дым.
— Что вы! — удивился пекарь. — Разве вы не видите, что оно напоминает большую булку?
— Да нет же, — вмешался в разговор сапожник. — Облачко как две капли воды похоже на башмак.
Машинист, пекарь и сапожник любят свои профессии, и каждый видит в облачке своё.
Только лентяй ничему не удивляется. Он не видит облачка, ничего не говорит. Почему? Потому что
у него нет дела, нет забот, нет профессии. Он просто лентяй».
Почему Анна Михайловна рассказала детям эту сказку?
Запомни окончания существительных, отвечающих на вопросы кого? чего?
Нет кого? (она) нет девочки, нет сестры (он) нет дяди, нет папы, (он) стула, музея.
Нет чего? (она) ручки, машины; (оно) стекла, моря, людей.
Нет кого? учеников, девочек; чего? музеев.
Ответь на вопрос, употребляя данные существительные: пенал, книга, учебник, тетрадь, карандаш,
ластик.
Образец: Чего нет на столе? — На столе нет ручки. На
Где? около, (у) чего? (кого?) — около дома, около ручья, у берега, около мамы, у дороги, у моря, около солнца
Окончания существительных, отвечающих на вопросы где?: около, (у) чего? кого?:
Повторяя вопрос, отвечай на него. Используй слова: школа, дерево, берег, машина, доска.
Образец: около чего? — около магазина.
Текст (читать, рассказывать)
Լայնէկրան, հնէաբան, ծովեզր, վայրեջք, երփներանգ, նորեկ, մանրէ, էջանշան, որևիցէ, գոմե շ, վերելակ, մեջք, բազմերանգ, երբևիցէ, որևէ, էջ, ամենէժան, չեինք, էկրան, էջմիածին, չեմ, էլեկտրաէներգիա, էներգիա, մեխակ, հրեշ, նրբերշիկ, ամենաերկար, լայնէկրան, եգիպտացորեն, զարկերակ:
Լրացրեք Ե կամ Է
Աներևույթ, առէջ, ամենէժան, գոմեշ, ինչևիցէ, հնէաբան, վերելակ, երփներանգ, ենք, էի, որևէ, ես, նորեկ, մանրէ:
Когда Лена и бабушка подходили к школе, они услышали весёлый смех. Это ученики перед экскурсией в Третьяковскую галерею играли во дворе. В музее было много народу, особенно школьников, у которых начались каникулы.
— Сколько вас? — обратилась Анна Михайловна к старосте класса.
— С Леной пятнадцать, — ответила Наташа.
Анна Михайловна хорошо знала и любила русских художников, поэтому они осматривали музей
без экскурсовода. Она сама вела экскурсию и рассказывала о картинах Левитана, Репина и других
художников. А Наташе очень понравились картины Шишкина.
Ответь на вопросы
Расскажи, куда пошли на экскурсию ученики. Кто вёл экскурсию? О каких художниках узнали ребята? Как ты думаешь, какие картины они увидели? Найди в Интернете названия двух-трёх известных картин из Третьяковской галереи.
«Народная воля»,«Утро стрелецкой казни»«БоярынюМорозову
Они пошли на музей без экскурсовода.Анна Михайловна вёл экскурсию. Ребята узнали Левитана,Репина ,картины Шишкина и других художников.
Прочитай ответы на вопросы
где? куда? откуда?
в зоопарке в зоопарк из зоопарка
в школе в школу из школы
в Москве в Москву из Москвы
Придумай со словами в рамке предложения.
Образец: Мы поедем (куда?) в Москву.
Мы приехали (откуда?) из Москвы.
Составь предложения с этими сочетаниями слов.
Кладу (куда?) на парту, в парту.
Кладу на парту тетрадь
Кладу (куда?) в шкаф, на пол.
Кладу на пол коврик.
Лежит (где?) в парте, на парте.
Лежит на парте тетради.
Лежит (где?) в шкафу, на полу.
Играю (где?) во дворе.
Играю дома.
Иду (куда?) во двор.
Иду в бассеӣн.
Пишу (где?) на доске, в тетради.
Пишу в альбоме.
Смотрю (куда?) на доску, в тетрадь.
Смотрю на дерево.
Кладу (куда?) в шкаф.
Кладу в шкаф чашки.
Беру (откуда?) из шкафа.
Беру из портфеля.
Достаю (откуда?) из портфеля.
Достаю из полки
Кладу (куда?) в портфель.
Кладу ручки в портфель.
Текст (читат, рассказывать)
Թեսթ 1
Ջանի Ռոդարի
Տարօրինակ Հարցեր
Կար-չկար մի տղա, որն ամբողջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:
Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.
-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:
Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.
-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:
-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:
Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:
Մի ուրիշ անգամ նա հարցնում էր.
-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:
Կամ թե՝ ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:
Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:
Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ երբեք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:
Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա~ր մորուք դարձավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:
Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:
Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:
բ/կամակոր
գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ
ա/սովորական
բ/ինչուիկ
գ/բոլորովին
դ/գարեջուր
ա/աչքերը
բ/ հարցերին
գ/ դարակները
դ/ խրճիթ
ա/ձանձրացնում է
բ/չէր կարողանում
գ/դնեն
դ/դարձավ
ձանձրացնում է-ձանձրանալ
չէր կարողանում-չկարողանալ
դնեն-դնել
դարձավ-դառնալ
ստորոգյալ
ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին
դ/ տարվա կեսը
ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս
Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարումէր նոր-նոր հարցեր :
ինչո՞ւ վարկյանը րոպե ունի։
Ինչո՞ւ ամպերը երկինք ունեն։
Ինչո՞ւ տառերը գիրք ունեն։
Առաջադրանքներ
պատասխան-հարց
գեղեցիկ-տգեղ
մութ-լույս
վտանգավոր-անվտանգավոր
եկել-գնացել
թզուկ-հսկա
լավություն-վատություն
— Моя мама — врач, — говорит Наташа. — Все хорошо знают, какая работа у врача: лечить людей.
Я люблю рассказывать о маминой работе.
— Мой отец — шофёр, — говорит Катя. — Все знают, какая работа у шофёра: возить людей. Мой папа редко говорит о своей работе, но он может целый час говорить об автомобилях, моторах, дорогах.
— Мой папа — геолог, — говорит Лена, и ребята замолкают. Все смотрят на неё.
— А кто такой геолог? — спрашивает Катя.
— Геолог собирает дорогие камни! Однажды и я нашла горный хрусталь, — с гордостью сказала Лена, — а мой папа нашёл мрамор, уголь и другие камни.
Удалось ли Лене рассказать о том, кто такой геолог? Какие ты знаешь профессии? Перечисли их.
Геолог это её папа, я знаю врач, юрист,учитель, уборщица и так дале.
Запомни конструкцию с вопросами о ком?
о чём?
о ком?
Я прочитал книгу о птицах.
о чём?
Я рассказал об учёбе.
Обрати внимание!
кто?
мать, отец
о ком?
о матери, об отце
Расскажи о профессиях папы, мамы, дяди, тёти. О чём они любят рассказывать? Нравятся ли тебе
их профессии?